آیت الله العظمی سیّد عبدالحسین موسوی نجفی لاری ، فرزند سیّد عبدالله دزفولی نجفی، در سنه 1126 شمسی در عاصمه‌ی نجف اشرف تولد یافتند. محل تحصیلات معظم‌له منحصر به شهر مقدس نجف اشرف می باشد. در 22 سالگی به درجه‌ی عالی اجتهاد نائل گردید و از سوی اساتید بزرگوار خود آیات عظام سیّد محمّد حسن شیرازی معروف به میرزای شیرازی، شیخ محمّد ایروانی معروف به فاضل ایروانی، شیخ لطف الله مازندرانی، مفتخر به اجازاتی شده که تبیین کننده‌ی مقام بلند علمی و عملی سیّد است و از دیگر اساتیدشان، آیت الله العظمی شیخ محمّد حسین کاظمینی و آیت الله العظمی آخوند ملاحسین قلی همدانی است. علت مهاجرت ایشان از نجف اشرف به ایران "لار"، چنین است که در سال 1270 شمسی، هیئتی از لار به قصد زیارت عتبات عالیات وارد عراق می شوند. آن‌ها در جستجوی عالمی جهت اداره‌ی منطقه‌ی فارس بوده‌اند که به سیّد عبدالحسین برخورد می نمایند. وی در اثر اصرار هیئت لاری و امر استاد خود میرزای شیرازی دعوت آن‌ها را لبیک گفته و عازم آن جا و در همان سال وارد لار می شوند. آیت الله العظمی نجفی به مدت حدود 24 سال در منطقه‌ی لار و جنوب به تبلیغ دین و مبارزه با استبداد و استکبار و...، می پردازد و در سال 1297 شمسی به دلیل هجوم لشکر انگلیس به لار و قتل عده‌ای از مؤمنین، خانه‌ی ایشان غارت و خودشان در معرض قتل واقع می شوند ایشان به ناچار مجبور به خروج از لار می شوند ابتدا به فیروزآباد و بعد به قیر و کارزین می روند و در آن جا با خواهش و تمنای مردم جهرم که به پیشباز ایشان آمده بودند، رهسپار شهر جهرم می گردند. و حدود 6 سال نیز در جهرم به تبلیغ و...، پرداخته تا بالاخره پس از سال‌ها جهاد و تلاش در تاریخ 151/2/1303 شمسی در جهرم به دیدار حق شتافتند.

بر جنازه‌ی ایشان فرزند ارشدش، آیت الله العظمی سیّد عبدالمحمّد موسوی آیت اللهی نمازگذارده و جنازه به سمت امامزاده فضل بن موسی(ع) تشییع شده و سپس در محلّی که به مقبره‌ی آقا، شهرت یافته مدفون گردیدند.

در ضمن برخی از کتب و اکثر افراد قدیمی جهرم، حضرت آیت الله العظمی حاج سیّد عبدالحسین را با لقب "حجت الاسلام" نام می برند.

ایشان در طول حیات پربارشان، شاگردان بسیاری را تربیت نموده‌اند که از جمله‌ی شاگردان دوران تدریس ایشان در نجف برادران گرامیشان آیت الله سیّد عبدالحسن نجفی و حجت الاسلام سیّد عبدالرّسول نجفی بوده‌اند. و از شاگردان شهره و برجسته‌ی دوران اقامتشان در لار و جهرم بزرگان زیر را می توان نام برد:

1. آیت الله العظمی آقای سیّد عبدالباقی آیت اللهی شیرازی (داماد بزرگ مرحوم سیّد).

2. آیت الله العظمی آقای سیّد عبدالمحّد موسوی آیت اللهی (فرزند بزرگ سیّد).

3. آیت الله آقای سیّد علی اکبر آیت اللهی (فرزند دیگر سیّد).

4. حجت الاسلام آقای سیّد احمد فالی (مناقب فالی).

5. حجت الاسلام آقای سیّد عبدالمحسن مهری.

6. حجت الاسلام آقای سیّد اسدالله اصفهانی (پدر آیت الله حق‌شناس).

7. حجت الاسلام آقای شیخ محمّد حسین نخبه الفقهایی لاری.

8. حجت الاسلام آقای سیّد محمّد حسین نسابه لاری.

9. حجت الاسلام آقای آخوند حاج ملا علی نقی رحمانی جویمی، (حجت الاسلام شیخ عطاءالله حقدان جهرمی، داماد ایشان بوده‌اند).

10. حجت الاسلام آخوند ملا غلامرضا، مشهور به فاضل جهرمی.

11. حجت الاسلام آقای حاج شیخ عطاءالله حقدان جهرمی.

12. حجت الاسلام آقای شیخ عبدالحمید مهاجری.

13. حجت الاسلام آقای سیّد محمّد علی شریعتمداری جهرمی، معروف به "حاج فاضل"، که داماد سیّد بوده (ایشان پدر آیت الله حاج سیّد عبدالرّسول شریعتمداری جهرمیw بوده‌اند).

14. حجت الاسلام آقای شیخ عبدالصمد فاضلی فیروزآبادی.

لازم به ذکر است که در اردیبهشت ماه 1376، کنگره‌ی سه روزه‌ی بزرگداشت این عالم در شهر‌های لارستان و جهرم برگزار گردید.

کتاب‌هایی که درباره‌ی شخصیت ایشان نگاشته شده است:

1. "شجره طیبه"، نقل از گلشن حسینی، اثر شاگرد ایشان حجت الاسلام والمسلمین شیخ عبدالحمید مهاجری، به سال 1370 هجری قمری (1329ش)، چاپخانه‌ی نور شیراز.

2. "دوحه احمدیة فی احوال الذریّة الذکیة"، شرح حال آیت الله العظمی حاج سیّد عبدالحسین نجفی لاری، که در کتاب میراث اسلامی ایران، دفتر اول چاپ شده است. تألیف آیت الله سیّد علی اکبر آیت اللهی و حجت الاسلام و المسلمین شیخ عبدالحمید مهاجری، و به تحقیق حجت الاسلام و المسلمین سیّد علی میر شریفی به سال 1373 شمسی، انتشارات کتابخانه‌ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی قم.

کتاب‌های "دوحه احمدیه..." و "شجره طیبه" درکتاب "رسائل سیّد لاری، جلد 1" به سال 1377 نیز چاپ شده است.

3. "امانتدار پیامبران"، نقش آیت الله العظمی سیّد عبدالحسین لاری در مبارزات اسلامی قرن اخیر و سیری در اندیشه ی سیاسی او، تألیف دکتر سیّد محمّد تقی آیت اللهی به سال 1361، مؤسسه‌ی انجام کتاب تهران. شایان ذکر است که این کتاب با تجدید نظر و اضافات، تحت عنوان "ولایت فقیه زیر بنای فکری مشروطه ی مشروعه"، سیری در افکار و مبارزات سیّد عبدالحسین موسوی لاری به سال 1363، در انتشارات امیر کبیر تهران چاپ شده است.

4. "سیّد عبدالحسین لاری پیشوای تنگستان"، اثر سیّد علی رضا سیّد کباری به سال 1372، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی قم.

5. "لارستان و جنبش مشروطیّت"، اثر دکتر محمّد باقر وثوقی، چاپ اول سال 1375، انتشارات همسایه‌ی قم و چاپ دوم تحت عنوان "آیت الله سید عبدالحسین لاری و جنبش مشروطه خواهی" به سال 1383، مرکز اسناد انقلاب اسلامی تهران.

6. "مهاجر الی الله"، سیری در زندگانی حضرت آیت الله العظمی سیّد عبدالحسین لاری، اثر آیت الله کریمی جهرمی به سال 1376، بنیاد معارف اسلامی قم. این کتاب، به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت حاج سیّد عبدالحسین چاپ شده است، (منبع عمده‌ی مطالب این صفحات، برگرفته از این کتاب ارزشمند است).

7. کتاب "مجموعه‌ی مقالات به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت آیت الله لاری"، به سال 1376ش، انتشارات بنیاد معارف اسلامی قم. نویسندگان جهرمی که در این کتاب قلم فرسایی نموده‌اند عبارتند از: آیت الله شب زنده‌دار جهرمی، آیت الله سیّد عبدالرّسول شریعتمداری جهرمیw و آیت الله کریمی جهرمی.

8. نشریه‌ی "پیام حوزه "، سال چهارم شماره‌ی چهارم در 248 صفحه، ویژه‌ی همایش بزرگداشت آیت الله سیّد عبدالحسین لاری، به سال 1376.

9. "روز شمار قیام آیت الله سیّد عبدالحسین لاری"، اثر دکتر محمد باقر وثوقی به سال 1377، فرمانداری لارستان و به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت آیت الله سیّد عبدالحسین لاری.

10. "با پیشگامان آزادی، زندگی نامه، افکار، اندیشه‌ها و مبارزات سیّد عبدالحسین لاری"، اثر محمود کریمی به سال 1383، انتشارات قلم تهران.

- شرکت پست ایران نیز تمبر یادبود ایشان را در سال 1370 چاپ نموده است.

آثار

1. "معارف السلمانی بمراتب الخلفاء الرحمانی"، با موضوع علم امام و رفع شبهه‌ی خلاف بین امامیّه در کیفیت علم امامg و کمیت آن، چاپ به سال 1313 قمری (1274ش) تهران که با کتاب عرفان سلمانی، یکجا چاپ شده است.

قابل ذکر است رساله‌ی کوچکی که خلاصه و چکیده‌ی معارف السلمانی است، تحت عنوان "وجیزة فی علم الامامg" در سال 1320ق (1281ش) چاپ شده است.

در ابتدای کتاب معارف السلمانی، اجازه‌های اجتهاد آیات عظام میرزای شیرازی، فاضل ایروانی و لطف الله مازندرانی درباره ی آیت الله العظمی لاری آمده است.

کتاب معارف السلمانی در سال 1364 شمسی، توسط انتشارات نشر کتاب قم، تجدید چاپ گردیده است. و همچنین با تحقیق و تعلیق شیخ محمد جمیل حمود به سال 1414 قمری (1372ش)، در مرکز نشر جواد بیروت به چاپ رسیده است.

2. "رساله‌ی عملیه مختلف المسائل من جمیع الرسائل"، چاپ به سال 1313 قمری (1274ش) و به سال 1316 قمری (1277ش) به خط فخرالدین ابوالقاسم گلپایگانی در مطبعه محمدی شیراز.

3. " عرفان سلمانی با موضوع عقوبت حبّ دنیا و سوء عاقبت دنیا"، چاپ به سال 1313 قمری (1274ش) تهران، (مصادف با سال‌های اولیه‌ی ورود ایشان به ایران و لارستان).

4. "آیات الظالمین"، با موضوع معصیت ظلم و مذمّت ستمگران و وظیفه‌ی مبارزه با ظالمین، به سبک بدیع و استدلالی، چاپ به سال 1314 قمری (1275ش) به خط حاج حسینعلی جهرمی در مطبعه محمدی شیراز.

5. "تشریع الخیرة و التکلان"، به عربی، شامل دو بخش: الف) بخش نخست رساله‌ای است درباره‌ی استخاره و قرعه‌ی مشروعیت آن‌ها، تألیف به سال 1315 قمری و چاپ به سال 1316 قمری (1277ش).

ب) بخش دوم رساله‌ای است پیرامون کیفیت استخاره و ... به خط فخرالدین که به همراه بخش نخست آن در سال 1317 قمری (1278ش) در مطبعه محمدی شیراز به طبع رسیده است.

همچنین نویسنده‌ی محترم "مهاجر الی الله"، می نگارد: "این دو رساله، علاوه بر این که در زمان خود ایشان، (آیت الله العظمی نجفی) چاپ شده، چند سال پیش، همراه با رساله‌ی استخاره‌ی مرحوم آقا میرزا ابوالمعالی کلباسی اصفهانی نیز در قم به چاپ رسیده است".

6. "اکسیر السعادة فی اسرار الشهادة"، به عربی، درباره‌ی مقتل امام حسینg به صورت تحلیلی، چاپ به سال 1319 قمری (1280ش)، به خط ابوطالب جهرمی، مطبعه محمّدی شیراز.

7. "القصائد العربیة فی رثاء الحسینg"، به عربی، در رثای امام حسینg ، چاپ به سال 1319 قمری (1280ش) به همراه کتاب اسرار اشهادة به خط ابوطالب جهرمی، مطبع محمّدی شیراز.

8. "قانون مشروطه‌ی مشروعه"، چاپ به سال 1326 قمری (1286 شمسی)، مطبعه محمّدی شیراز.

9. "قانون در اتّحاد ملّت و دولت"، چاپ به سال 1326 قمری (1286 شمسی)، در مطبعه سپهر محمّدی شیراز.

10. "قانون اداره‌ی بلدیّه"، چاپ به سال 1326 قمری (1286شمسی)، در مطبعه سپهر اسلامی شیراز، این رساله شامل 18 سؤال و جواب در مسائل متفرقه بوده که سؤال نخست آن درباره‌ی قانون اداره‌ی بلدیّه است.

11. "هدایة الطالبین فی اصول الدین"، چاپ به سال 1342 قمری (1302ش).

حجت الاسلام و المسلمین آقای میر شریفی در صفحه‌ی 24 کتاب "رسائل سیّد لاری جلد 1" می نگارد همراه کتاب هدایة الطالبین در سال 1342 قمری (1302ش)، رساله‌ی عملیه‌ی مختلف المسائل سیّد به خط میرزا محمّد علی اشرف الکتّاب ارسنجانی و رساله‌ی سؤال و جواب از مصرف اجناس خارجی، در مطبعه محمّدی شیراز، چاپ شده است.

12. "تقریرات اصول"، 2 جلد، جلد اول آن به دست خود آیت الله العظمی لاری در سال 1294ق (1255ش) به پایان رسیده است.

13. "تعلیقات بر مکاسب شیخ مرتضی انصاری"، که مشتمل بر سه جزء است:

جزء اول مکاسب محرم، جزء دوم بیع، جزء سوم خیارات.

به ظاهر، این تعلیقات، مربوط به دورانی است که در نجف اقامت داشته‌اند. در آغاز تعلیقات، استاد ایشان مرحوم آیت الله العظمی شیخ لطف الله مازندرانی تقریظی بر آن نوشته‌اند که حالت اجازاتی دارد.

کتاب بیع المجلد الثانی، به سال 1298 قمری (1259ش) است.

14. "القصائد الشریف"، مجموعه اشعار عربی.

یک مجموعه‌ی صحافی شده به نام "القصائد"، از کتب اهدائی مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج محمّد جعفر قسوری، در کتابخانه‌ی مدرسه‌ی علمیّه‌ی امام خمینی جهرم موجود است که شامل قسمت‌های مختلف است که قسمت اول آن، اشعار آیت الله العظمی نجفی لاری جهرمی است که به طور عمده در مدح و منقبت حضرت مهدیg می‌باشد و تاریخ اتمام آن را ماه رمضان، سنه 1333 (1293ش) در جهرم نگاشته‌اند. نگارنده‌ی کتاب "مهاجر الی الله"، آیت الله کریمی جهرمی، می‌نویسد: "در این تاریخ هنوز مرحوم آیت الله العظمی لاری به جهرم نیامده بودند و ممکن است از لار یا فیروزآباد به جهرم فرستاده‌اند تا استنساخ شود".

- گفتنی است در صفحه‌ی 32 رسائل سیّد لاری جل 1، آمده است رساله‌ی "القصائد الفریدة فی مدح صاحب العصر و الزمانg" به خط میرزا ابراهیم تبریزی به سال 1320 قمری (1281ش) در مطبعه محمّدی شیراز طبع گردیده است. این رساله در جلد دوم رسائل سیّد لاری چاپ شده که اشعار آن متفاوت با نسخه‌ی خطی ذکر شده می باشد.

15. "رساله‌ای در محکم و متشابه"، به سال 1346 قمری (1306ش).

این رساله، بعد از فوت سیّد به خط شکسته‌ی نصر الله شاهیان و به خواهش حجت الاسلام و المسلمین شیخ محمّد قسوری استنساخ شده است.

16. "رساله‌ای در استصحاب".

17. "تعلیقات بر کتاب شریف ریاض المسائل مرحوم آیت الله العظمی سیّد علی طباطبایی"، این تعلیقات به صورت خطی است.

18. "تعلیقات بر قوانین مرحوم میرزای قمی در اصول".

19. "تقریرات فقه".

20. "تعلیقات بر بحث قضا، از کتاب جواهر الکلام شیخ الفقهاء صاحب جواهر".

21. "تعلیقات بر بحث صیام، از کتاب مدارک الاحکام"، این کتاب، در پایان جزء دوم از تعلیقات رسائل به خط خودشان موجود است.

22. "رساله‌ای مختصر در اندازه گیری مد و صاع"، این رساله، در پایان جزء دوم از تعلیقات و رسائل به خط خودشان موجود است.

23. "خلافیات فقه".

24. "رساله‌ای در علم رجال".

25. "تعلیقه بر کتاب رضاع از ملحقّات مکاسب شیخ انصاری".

26. "تعلیقات بر کتاب نکاح از ملحقّات مکاسب".

27. "تعلیقات بر کتاب وصیّت از ملحقّات مکاسب".

28. "تعلیقات بر رساله‌ی تقیّه". که در آغاز آن نوشته‌اند "تعلیقات بر رساله‌ی تقیه که ملحق است به مکاسب استاد الاساتید الاعلام".

29. "تعلیقات بر رساله‌ی قضای از میّت".

30. "تعلیقه‌ای بر رساله‌ی مواسعه و مضایقه‌ی شیخ مرتضی انصاری".

31. "رساله‌ای در علم مناظره".

32. "رساله‌ی محاکمات در قطع مشاجرات".

33. "کتاب التنزیل الذی نزل به جبریل".

34. "تعلیقات بر بحار الانوار علامه مجلسی".

35. "حواشی بر کتب مختلف از قبیل کافی و تفسیر صافی و شرح الزیاره شیخ احمد احسائی، کشف المراد علامه حلّی و عناوین آن".

36. "حواشی بر جوامع عباسی". رساله‌ای که در اعصار گذشته متداول بوده است.

37. "رساله‌ی سؤال و جواب خطی". این کتاب جواب استفتائاتی است که از سیّد شده است، به احتمال زیاد، در زمانی که جهرم بوده‌اند، نسخه‌ی زیراکس شده‌ای از این رساله موجود است.

38. "طریق النّجاة"، رساله‌ای است بر سؤال وجواب‌های زیاد که توسط مشهدی محمّدحسین بن ملامحمّدباقر جمع آوری شده، به احتمال زیاد در زمانی که در لار بوده‌اند.

39. "رساله‌ی انذاریه".

40. "رساله‌ی بیانیّه‌ی دفاعیّه‌ی جنگ اول توسط سیّد"، به سال 1336 قمری (1297ش) در زمان اقامت ایشان در جهرم.

همچنین دکتر وثوقی در کتاب لارستان و جنبش مشروطیت مشخصات نسخه‌ای خطی به نام "مباحثات مولا قلی اخباری جراشی و سیّد عبدالحسین لاری"، متعلق به سال 1314 قمری (1275ش)، به شرح زیر آورده است:

نسخه‌ی اصل آن روی هم مشتمل بر 64 صفحه، با خط نسخ بسیار خوب نگاشته شده است ولی کاتب آن مشخص نیست و این رساله، از جهت بررسی تفکرات سیاسی آیت الله العظمی سیّد عبدالحسین لاری و جناح عقیدتی مخالف او، از ارزش بسزایی برخوردار است متن آن حاوی بیش از هشت سؤال فقهی و مباحثات پیرامون آن می باشد که گویا این مباحثات به صورت مکاتبه‌ای انجام می گرفته. قابل ذکر است که سیّد در سال 1332قمری (1292ش)، اعلامیّه‌ی حکم جهاد بر علیه انگلستان را به صورت گسترده منتشر نموده‌اند.

در زمان برگزاری کنگره‌ی بزرگداشت در سال 1376، یک دوره‌ی یازده جلدی که نه جلد آن، کتب مرحوم سیّد بوده در انتشارات معارف اسلامی قم به چاپ رسیده که اسامی آن ها در ذیل از نظر می گذرد:

1. مهاجر الی الله، سیری در زندگانی حضرت آیت الله العظمی سیّد عبدالحسین لاری، اثر آیت الله علی کریمی جهرمی.

2. التعلیقه علی ریاض المسائل.

3. التعلیقه علی المکاسب "جزء اول".

4. التعلیقه علی المکاسب "جزء دوم".

5. تقریرات فی اصول الفقه "جزء اول".

6. تقریرات فی اصول الفقه "جزء دوم".

7. التعلیقه علی فرآئد الاصول "جزء اول".

8. التعلیقه علی فرآئد الاصول "جزء دوم".

9. المعارف السلمانی، اکسیر الشهاده، قصائد العربیه.

10. مجموعه‌ی رسائل.

11. مجموعه مقالات، حاوی شانزده مقاله.

همچنین کتاب رسائل سیّد لاری، شامل آثار سیّد، به تصحیح حجت الاسلام والمسلمین سیّد علی میر شریفی در 3 جلد، به سال 1377 شمسی، توسط انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به چاپ رسیده است.